Coronafeirws (Covid-19)

Diogelu Plant

Mae ‘plentyn mewn perygl’ yn blentyn sydd:

yn profi neu mewn perygl o gael ei gam-drin, ei esgeuluso neu brofi mathau eraill o niwed; ac
yn unigolyn sydd ag anghenion am ofal a chymorth (p'un a yw'r awdurdod yn diwallu unrhyw un o'r anghenion hynny ai peidio).

Mae plentyn yn cael ei gam-drin a'i esgeuluso pan fydd rhywun yn achosi anaf, neu'n methu â gweithredu i atal niwed. Gall plant gael eu cam-drin mewn teulu, neu mewn lleoliad sefydliadol neu gymunedol, gan y rhai sy'n hysbys iddynt, neu'n fwy anaml, gan ddieithryn. Plentyn yw unrhyw un nad yw eto wedi cyrraedd ei ben-blwydd yn 18 oed. Felly, mae “plant” yn golygu “plant a phobl ifanc” drwyddi draw. Nid yw'r ffaith bod plentyn wedi troi yn 16 oed ac efallai ei fod yn byw'n annibynnol yn newid ei statws na'i hawl i wasanaethau neu amddiffyniad o dan Ddeddf Plant, 1989.

Dylai pawb wneud y canlynol:

bod yn effro i ddangosyddion posibl o gam-drin neu esgeulustod;
bod yn effro i'r risgiau y gallai'r rhai sy'n cam-drin eu peri i blant;
rhannu eu pryderon fel y gellir casglu gwybodaeth i gynorthwyo wrth asesu anghenion ac amgylchiadau'r plentyn;
gweithio gydag asiantaethau i gyfrannu at gamau sydd eu hangen i ddiogelu a hyrwyddo llesiant y plentyn
cefnogi'r plentyn a'i deulu.

Y categorïau o gam-drin yw corfforol, rhywiol, emosiynol/seicolegol, ariannol ac esgeulustod fel yr amlinellir yn Neddf Gwasanaethau Cymdeithasol a Llesiant (2014), Cydweithio i Ddiogelu Pobl Cyfrol 5 - Ymdrin ag achosion unigol i amddiffyn plant sydd mewn perygl.

Mae'r canlynol yn rhestr nad yw'n gynhwysfawr o enghreifftiau ar gyfer pob un o'r categorïau cam-drin ac esgeulustod (mae diffiniadau manylach i'w gweld yn adran 2 Gweithdrefnau Diogelu Cymru - Cydnabod bod plentyn mewn perygl o niwed - Awgrymiadau ar gyfer Arwyddion Ymarfer a Dangosyddion) :

Cam-drin corfforol	Taro, slapio, gor-ddefnyddio neu gamddefnyddio meddyginiaeth, ataliaeth ormodol neu sancsiynau amhriodol.
Cam-drin Emosiynol/seicolegol	Bygythiadau o niwed neu gefnu, rheoli gorfodol, cywilyddio, cam-drin geiriol neu hiliol, ynysu neu dynnu'n ôl o wasanaethau neu rwydweithiau cefnogol, yn dyst i gam-drin eraill.
Cam-drin rhywiol	Gorfodi neu ddenu plentyn neu unigolyn ifanc i gymryd rhan mewn gweithgareddau rhywiol, p’un a yw’r plentyn yn ymwybodol o'r hyn sy'n digwydd ai peidio, gan gynnwys: cyswllt corfforol, gan gynnwys gweithredoedd treiddiol neu anhreiddiol; gweithgareddau digyswllt, megis cynnwys plant yn y broses o greu neu edrych ar ddeunyddiau pornograffig, gwylio gweithgareddau rhywiol neu annog plant i ymddwyn mewn ffyrdd rhywiol amhriodol.
Cam-drin ariannol	Bydd y categori hwn yn llai cyffredin i blentyn ond gallai'r dangosyddion fod yn un o'r canlynol: Methu â diwallu eu hanghenion am ofal a chymorth a ddarperir trwy daliadau uniongyrchol Cwynion bod eiddo personol ar goll
Esgeulustod	Methu â diwallu anghenion corfforol, emosiynol neu seicolegol sylfaenol sy'n debygol o arwain at amhariad ar iechyd a datblygiad.

Os oes gennych chi neu eraill bryderon ynghylch llesiant plentyn neu unigolyn ifanc, rhaid i chi roi gwybod amdanynt ar unwaith. Am wybodaeth, cyngor neu gymorth, cysylltwch â'r Tîm Asesu Gofal Plant (CCAT).

Cysylltwch â ni:-

Tîm Asesu Gofal Plant: 01437 776444
Rhif ffôn y Gwasanaethau Cymdeithasol y tu allan i oriau: 0300 333 2222

Heddlu:-

Mewn argyfwng galwch 999
Ddim yn argyfwng: 101

Rhifau ffôn defnyddiol eraill/ cysylltiadau :-

NSPCC	0808 800 5000
Childline	0800 1111
Arolygiaeth Gofal Cymru	0300 790 0126
Ann Craft Trust	0115 951 5400
Respond	0808 808 0700
Victim Support	0808 168 9111

Deddf Gwasanaethau Cymdeithasol a Llesiant (Cymru) 2014

Cydweithio i ddiogelu plant

Gweithdrefnau Diogelu Cymru

Dewis Cymru yw’r lle i fynd os ydych eisiau gwybodaeth neu gyngor am eich llesiant – neu eisiau gwybod sut allwch chi helpu rhywun arall

ID: 2270, adolygwyd 19/05/2021