Adroddiad Ansawdd Aer 6

Safle Tirlenwi Withyhedge adroddiad cryno dros dro monitro ansawdd aer 6

Rhif yr Adroddiad 2423r6v1d0924

 

Paratowyd gan:

Geotechnology Ltd

Tŷ Coed

Cefn-yr-Allt

Aberdulais

SA10 8HE

 

Medi 2024

 

Mae’r chweched adroddiad interim hwn wedi ystyried yr holl ddata monitro a gasglwyd ers dechrau monitro ym mis Chwefror 2024.

Mae'n amlwg o'r defnydd cyson ac ailadroddus o'r offeryn Jerome mewn safleoedd monitro yn y gymuned o amgylch y safle tirlenwi bod lefelau crynodiad o hydrogen sylffid wedi disgyn o'r lefelau uwch a welwyd yn gynharach yn y flwyddyn, ac ychydig o achosion o lefelau canfyddadwy a gafwyd yn y misoedd diwethaf.  Ar yr un pryd, mae nifer yr arogleuon yr ystyrir eu bod yn gysylltiedig â nwy tirlenwi wedi gostwng, yn ogystal â nifer y cwynion.  Mae'r crynodiad o hydrogen sylffid a chyfansoddion organig anweddol a ganfyddir gan diwbiau tryledu wedi aros yn is na'r gwerthoedd canllaw ar gyfer cysylltiad canolradd/cysylltiad oes drwy gydol y gwaith monitro hyd yma.

Mae’r chweched adroddiad interim hwn wedi rhoi cyfle i adolygu’r holl ddata monitro a gasglwyd ers mis Chwefror 2024 i’w ystyried.

Yn y cyd-destun hwn, bydd y rhaglen fonitro gymunedol felly yn canolbwyntio ar fesur hydrogen sylffid gan ddefnyddio tiwbiau tryledu yn D1 i D12 ynghyd â'r data a gasglwyd gan Gyngor Sir Penfro yn y monitor safle sefydlog a leolir yn Ysgol Spittal.  Bydd y strategaeth hyblyg hon yn cael ei hadolygu'n barhaus.


1. Cwmpas

Dros y naw mis diwethaf, mae gweithredwr safle tirlenwi Withyhedge wedi gweithredu cyfres o fesurau y cytunwyd arnynt gyda Chyfoeth Naturiol Cymru i fynd i’r afael ag arogleuon sy’n deillio o’r safle, gan gynnwys ail-broffilio, capio ac echdynnu nwyon tirlenwi ychwanegol.  Nid yw’r safle ychwaith wedi derbyn gwastraff ers canol mis Mai 2024.  Ochr yn ochr â’r mesurau hyn, mae’r gweithredwr yn ariannu cynllun monitro ansawdd aer yn y cymunedau o amgylch y safle, a hefyd o fewn y safle.

Mae’r rhaglen fonitro wedi’i hanelu’n bennaf at gasglu data meintiol i ddarparu llwybrau tystiolaeth i helpu i asesu’r risgiau o ddod i gysylltiad ag ansawdd aer oddi ar y safle yr effeithir arno gan y safle tirlenwi.

Mae’r chweched adroddiad interim hwn yn crynhoi data a gasglwyd o’r gwaith monitro parhaus a ddechreuodd ym mis Chwefror 20024.  Mae’r gwaith monitro yn cynnwys tiwbiau tryledu ar gyfer asesu hydrogen sylffid a chyfansoddion organig anweddol sy’n darparu crynodiadau cyfartalog dros gyfnod diffiniedig, a mesuriadau disymwth o hydrogen sylffid gan ddefnyddio dadansoddwr Jerome.

Gan fod y rhaglen fonitro bellach wedi bod ar waith ers chwe mis, mae'r adolygiad hwn yn ystyried sut y bydd y rhaglen yn esblygu ac agweddau eraill yn ymwneud â'r digwyddiad arogleuon.

2. Monitro

Prif nwyon safle tirlenwi fel arfer yw methan a charbon deuocsid.  Fodd bynnag, gall nifer o gyfansoddion eraill fod yn bresennol hefyd a gellir canfod rhai o’r rhain fel arogl.  Mae cyfansoddion o’r fath yn aml yn seiliedig ar sylffwr a gallant gynnwys hydrogen sylffid.  Gan fod hydrogen sylffid yn gallu achosi aroglau ac y gellir ei fesur yn hawdd, mae’n cael ei ddefnyddio fel dirprwy ar gyfer presenoldeb posibl nwy tirlenwi, wrth gydnabod bod ystod eang o gyfansoddion a ffynonellau a all hefyd gynhyrchu cyfansoddion aroglus fel hydrogen sylffid.

Er mwyn ceisio deall yn well pa gyfansoddion eraill a allai fod yn bresennol hefyd, mae tiwbiau tryledu TENAX a gynlluniwyd i ganiatáu dadansoddi cyfansoddion organig anweddol wedi'u defnyddio ers 8 Mawrth 2024 yn yr un safleoedd â'r tiwbiau hydrogen sylffid.  Cyflwynir y data hyn yn yr adroddiad hwn ochr yn ochr â’r gwaith monitro hydrogen sylffid sydd wedi bod yn mynd rhagddo ers mis Chwefror 2024.