gofalwr, beichiog, unig riant gyda phlentyn dan 5 neu, mewn rhai achosion, yn methu gweithio am eich bod yn sâl neu anabl
heb incwm neu incwm isel (bydd incwm eich partner a chynilion yn cael eu hystyried)
yn gweithio llai nag 16 awr yr wythnos (a’ch partner yn gweithio llai na 24 awr yr wythnos)

Fe all incwm arall i’r aelwyd effeithio ar faint o Gymhorthdal Incwm sy’n ddyledus. Fel arfer bydd cynilion dros swm arbennig yn golygu na allwch gael Cymhorthdal Incwm (bydd y ffigur hwn yn newid bob blwyddyn fel arfer ac, felly, dylech gadarnhau’r swm cyfredol).

Nid oes angen cyfeiriad parhaol arnoch, e.e. gallwch ddal i hawlio os ydych yn cysgu dan y sêr neu’n byw mewn hostel neu gartref gofal. Gallwch hefyd gymhwyso hyd at 21 oed os ydych yn un o’r uchod, yn amddifad neu wedi ymddieithrio o’ch rhieni ac wedi cofrestru ar gwrs addysg.

GOV.UK (yn agor mewn tab newydd)

Credyd Pensiwn

Mae Credyd Pensiwn yn fudd-dal a delir i bobl sydd wedi cyrraedd yr oed cymwys ac sydd ar incwm isel.

Nid yw Credyd Pensiwn yr un fath â phensiwn ymddeol y wladwriaeth, sy’n seiliedig ar eich cyfraniadau Yswiriant Cenedlaethol yn ystod eich bywyd gweithio. Mae’n bosibl talu Credyd Pensiwn ar ben pensiwn ymddeol a phensiynau eraill.

Mae Credyd Pensiwn yn gysylltiedig ag incwm ac mae dwy ran i’r credyd:

Credyd Gwarant – sy’n codi eich incwm os yw o dan swm penodol

Credyd Cynilion – taliad ychwanegol i bobl sydd wedi cynilo peth arian tuag at eu hymddeoliad, e.e. trwy bensiwn. Fodd bynnag, os ydych yn cyrraedd oedran Pensiwn y Wladwriaeth ar neu ar ôl 6 Ebrill 2016, mae’n bosibl na fyddwch yn gymwys i dderbyn hwn.

Mae oedran Credyd Pensiwn yn codi’n raddol i 65 yn unol ag oedran Pensiwn y Wladwriaeth (65 i fenywod a 66 i ddynion). I ddrganfod pryd fyddwch chi’n gymwys i dderbyn Credyd Pensiwn neu Bensiwn y Wladwriaeth, defnyddiwch Gyfrifiannell Pensiwn y Wladwriaeth yn GOV.UK (yn agor mewn tab newydd) neu cysylltwch â’r llinell gymorth.

Gallech ddal i allu cael Credyd Pensiwn os yw eich incwm wythnosol yn fwy na’r isafswm, er enghraiff os oes gennych chi neu eich partner anabledd difrifol neu os ydych yn ofalwr. Mae’n bosibl y byddwch hefyd yn gymwys am Gymorth Llog Morgais os ydych yn talu llog ar daliadau morgais, sy’n cael ei dalu’n uniongyrchol i’ch benthyciwr.

Gwasanaeth Bensiynau (yn agor mewn tab newydd)

Cynllun Incwm Isel y GIG

Os yw eich incwm yn isel a chithau’n ei chael yn anodd talu am gostau iechyd, efallai y gall Cynllun Incwm Isel y GIG eich helpu. Mae’n bosibl y byddwch yn gymwys am help tuag at gostau:

Triniaeth ddeintyddol y GIG
Sbectol a lensys cyffwrdd, neu
Costau teithio angenrheidiol i’r ysbyty ac oddi yno am driniaeth y GIG os ydy meddyg teulu, meddyg ysbyty neu ddeintydd wedi eich atgyfeirio yno.

I wneud cais, bydd angen i chi lenwi ffurflen HC1. Mae’r ffurflen hon ar gael yn eich Canolfan Byd Gwaith leol, Ysbyty GIG, neu trwy alw Llinell Archebu Cyhoeddiadau’r GIG ar 0345 603 1108. Efallai y bydd gan rai deintyddion a meddygon gopi hefyd.

Budd-dal Tai a Budd-dal Treth Gyngor

Mae cymhwyster ar gyfer y budd-daliadau hyn yn dibynnu ar eich incwm a’ch amgylchiadau teuluol. Hyd yn oed os nad ydych yn gallu cael Budd-dal Treth Gyngor gallech gael gostyngiad yn eich bil (er enghraifft, os ydych yn byw ar eich pen eich hun neu os yw eich cartref wedi cael ei addasu ar gyfer anghenion person anabl). Telir y budd-daliadau hyn gan Gyngor Sir Penfro. Ffôn: 01437 764551.

Cymorth ar gyfer costau untro - y Gronfa Gymdeithasol

Mae’r Gronfa Gymdeithasol yn darparu cyfandaliadau, grantiau a benthyciadau, sy’n ddewisol ac nad ydynt ar gyfer swm safonol. Mae’n cael ei gweinyddu gan y Ganolfan Byd Gwaith ac mae’n cynnwys benthyciadau cyllidebu, taliadau angladdau a thaliadau tywydd oer a thaliadau tanwydd gaeaf.

Benthyciad Cyllidebu

Gallwch wneud cais am Fenthyciad Cyllidebu i helpu i dalu am bethau hanfodol fel rhent, dodrefn, dillad neu ddyledion hurbwcasu. Mae’r swm allwch chi ei fenthyg yn dibynnu ar eich statws – os ydych yn sengl, yn rhan o bâr neu os oes gennych blant, ac os:

allwch chi ad-dalu’r benthyciad
oes gennych unrhyw gynilion dros £1,000 (neu £2,000 os ydych chi neu eich partner dros 62)
oes arnoch chi eisoes arian i’r Gronfa Gymdeithasol

Ni chodir llog ar Fenthyciadau Cyllidebu felly nid oes ond rhaid i chi ad-dalu’r hyn ydych chi’n ei fenthyg. Fel rheol, mae’n rhaid i chi ad-dalu’r benthyciad o fewn 104 wythnos. Gallwch ymgeisio am fenthyciad os ydych wedi bod yn derbyn budd-daliadau seiliedig ar incwm ers o leiaf 26 wythnos. Mae’n rhaid eich bod yn dal i dderbyn budd-daliadau seiliedig ar incwm pan fydd eich cais yn cael ei asesu. Ni fydd Benthyciadau Cyllidebu yn effeithio ar eich budd-daliadau eraill.

Gallwch lawrlwytho ffurflen (SF500) i wneud cais am y grant hwn o GOV.UK (yn agor mewn tab newydd) neu gallwch gysylltu â’r Ganolfan Byd Gwaithar 0345 603 6967.

Taliadau Angladdau

Mae Taliad Angladd yn helpu pobl sydd ar incwm isel â chostau hanfodol angladd. Gallwch hawlio Taliad Angladd os ydych chi neu eich partner yn cael Credyd Cynhwysol, Cymhorthdal Incwm, Lwfans Ceisio Gwaith yn seiliedig ar incwm, Lwfans Cyflogaeth a Chymorth (seiliedig ar incwm), Credyd Pensiwn, Credyd Treth Gwaith lle mae elfen o anabledd neu anabledd difrifol yn rhan o’r budd-dal, Credyd Treth Plant ar gyfradd uwch na’r elfen deulu, neu Fudd-dal Tai.

Nid yw cynilion yn effeithio ar Daliadau Angladd, ac ni fydd hawlio Taliad Angladd yn effeithio ar fudd-daliadau eraill.

Gallwch lawrlwytho ffurflen (SF200) i wneud cais am y grant hwn o GOV.UK (yn agor mewn tab newydd)

Taliad Tywydd Oer

Mae Taliadau Tywydd Oer yn helpu tuag at gostau gwresogi ychwanegol yn ystod tywydd oer iawn. Telir taliad o £25.00 yn awtomatig am bob cyfnod 7 niwrnod o dywydd oer iawn rhwng 1 Tachwedd a 31 Mawrth.

Gallwch dderbyn y taliad hwn os ydych hefyd yn derbyn Cymhorthdal Incwm, Lwfans Cyflogaeth a Chymorth (seiliedig ar incwm), Lwfans Ceisio Gwaith yn seiliedig ar incwm, Credyd Pensiwn neu Gredyd Cynhwysol. Os ydych yn derbyn Cymhorthdal Incwm, Credyd Cynhwysol, Lwfans Cyflogaeth a Chymorth (seiliedig ar incwm), Lwfans Ceisio Gwaith seiliedig ar incwm, mae’n rhaid i chi hefyd fod yn derbyn premiwm pensiynwr neu anabledd neu fod â phlentyn dan 5 sy’n anabl.

Nid yw cynilion yn effeithio ar Daliadau Tywydd Oer, ac nid ydynt yn effeithio ar unrhyw fudd-daliadau eraill rydych chi’n eu cael. Fe gewch chi’r taliadau hyn yn awtomatig yn yr un ffordd â’ch budd-daliadau eraill.

Taliadau a chynlluniau eraill

Mae’n bosibl y byddwch yn gallu cael credydau Yswiriant Gwladol os nad ydych yn talu Yswiriant Gwladol, e.e. pan fyddwch chi’n hawlio budd-daliadau oherwydd salwch neu ddiweithdra.

Yswiriant Cenedlaethol

Gall credydau helpu i lenwi’r bylchau yn eich cofnod Yswiriant Cenedlaethol, i sicrhau eich bod yn gymwys i dderbyn budd-daliadau penodol gan gynnwys Pensiwn y Wladwriaeth. Gallwch gysylltu â HMRC ar 0300 200 3500 (ffontestun: 0300 200 3519) i ganfod os oes unrhyw fylchau yn eich cofnod Yswiriant Cenedlaethol ac i ganfod hefyd os ydych yn gymwys.

Green Deal

Mae Green Deal yn eich helpu i wneud gwelliannau i’ch cartref a fydd yn arbed ynni a chanfod y ffordd orau i dalu amdanynt. Mae’n bosibl y byddwch yn gallu adennill arian o’r llywodraeth os ydych yn gwneud gwelliannau i’r cartref sy’n arbed ynni drwy Gronfa Gwelliannau i’r Cartref Green Deal. Gallwch gysylltu â’r Gwasanaeth Cyngor ar Arbed Ynni am ragor o wybodaeth am hyn neu unrhyw faterion arbed ynni eraill ar 0300 123 1234.

Rhyddhau ecwiti

Mae cynlluniau rhyddhau ecwiti’n cynnig cyfle i berchnogion cartref hŷn gael arian am rywfaint o werth eu cartref. Gall hwn fod yn gyfandaliad neu’n daliadau rheolaidd. Cyn i chi gymryd rhan mewn cynllun Rhyddhau ecwiti rhaid i chi ofyn am gyngor ariannol a chyfreithiol annibynnol er mwyn sicrhau mai dyma’r ffordd orau o wneud i’ch arian weithio i chi.

Cymorth ariannol i fyfyrwyr anabl

Mae Lwfans Myfyrwyr Anabl (DSA) yn helpu gyda chostau a wynebwyd wrth ddilyn cyrsiau cydnabyddedig mewn prifysgol, a hynny’n uniongyrchol o ganlyniad i anableddau. Mae’r Lwfansau ar gael i fyfyrwyr amser llawn a rhan-amser sydd ag anableddau ond rhaid i fyfyrwyr rhan-amser fod yn astudio 50% o gwrs amser llawn. Mae’r Lwfansau ar gael i israddedigion a graddedigion. Gweler GOV.UK (yn agor mewn tab newydd)

Consesiynau

Cofiwch – gallech fod yn gymwys i gonsesiynau eraill, fel presgripsiwn am ddim ar y GIG, triniaeth ddeintyddol a phrofion llygaid am ddim, teithio am ddim neu am bris is ar y bws a’r trên neu drwydded deledu am ddim. Mae’r meini prawf ar gyfer derbyn consesiynau o’r fath fel arfer yn seiliedig ar oed, anabledd neu’r budd-daliadau rydych yn eu cael.

Cynt

Nesaf

ID: 10685, adolygwyd 24/08/2023