Cynllun Strategol Y Gymraeg Mewn Addysg

Canlyniad 6

Cynnydd yn narpariaeth addysg cyfrwng Cymraeg i ddisgyblion ag anghenion dysgu ychwanegol (ADY) (yn unol â'r dyletswyddau a osodir gan Ddeddf Anghenion Dysgu Ychwanegol a'r Tribiwnlys Addysg (Cymru) 2018)

Ble rydyn ni nawr: 

Prin yw'r adborth anecdotaidd gan ysgolion cynradd ac uwchradd sy'n awgrymu bod rhai rhieni / gofalwyr plant ag AAA neu ADY mwy cymhleth yn debygol o ddewis anfon eu plant i ysgol gynradd cyfrwng Saesneg oherwydd diffyg Canolfan Adnoddau Dysgu (LRC) neu ddarpariaeth arbenigol o fewn addysg cyfrwng Cymraeg. Fodd bynnag, mae ein Canolfannau Adnoddau Dysgu yn cefnogi plant ag Anhwylder ar y Sbectrwm Awtistig (ASD) ac anawsterau lleferydd ac iaith yn bennaf ac mae nifer yr achosion o siaradwyr Cymraeg iaith gyntaf yn y grŵp hwn o blant yn isel iawn, a gellir diwallu anghenion ar hyn o bryd gyda chymorth cynhwysol sy'n well o dan y Cod newydd. Mae'n bosibl y bydd y nifer canfyddedig o ddysgwyr ag AAA neu ADY mewn ysgolion cyfrwng Cymraeg yn cael eu tangynrychioli gan y gallai rhieni fod eisoes wedi dewis darpariaeth cyfrwng Saesneg lle mae'r continwwm cymorth yn fwy, ond ar hyn o bryd nid oes tystiolaeth gref o hyn.

Beth fyddwn ni'n ei wneud:

Mae'r cyngor yn anelu at gynyddu'r ddarpariaeth cyfrwng Cymraeg yn Sir Benfro, ac i sicrhau bod addysg ADY yn ateb y galw o ystyried cyfansoddiad ieithyddol ein hysgolion lle bu cynnydd yn nifer y disgyblion sy'n cael addysg cyfrwng Cymraeg o 3-18 oed.  Byddwn hefyd yn sicrhau bod cymorth ar 0-25 yn unol â gofynion y Cod newydd.

At hynny, mae Deddf ADY 2018 yn gosod dyletswydd ar yr Awdurdod Lleol i barhau i adolygu'r ddarpariaeth ADY ar draws pob lleoliad gan gynnwys y ddarpariaeth ar gyfer dysgwyr cyfrwng Cymraeg.  Byddwn felly'n:

• cynnal archwiliad ddwywaith y flwyddyn o AAA neu ADY dysgwyr Cyfrwng Cymraeg i lywio lefel yr angen am ddarpariaeth cyfrwng Cymraeg arbenigol.
• gweithredu canlyniad yr archwiliad o'r AAA neu ADY ar gyfer dysgwyr cyfrwng Cymraeg, gan gynnwys ymgymryd ag unrhyw brosesau ymgynghori angenrheidiol os oes gofyniad i ddatblygu darpariaeth arbenigol.
• parhau i fonitro ac adolygu'r ddarpariaeth yn unol â'r angen sy'n dod i'r amlwg yn ystod pum mlynedd cyntaf y Cynllun
• buddsoddi mewn datblygiad proffesiynol i gefnogi darpariaeth Canolfan Adnoddau Dysgu ddwyieithog i gefnogi dysgwyr y mae eu dewis iaith gyntaf neu rieni ar gyfer darpariaeth cyfrwng Cymraeg.
• parhau i sicrhau bod pob cam rhesymol yn cael ei gymryd i sicrhau bod pob dysgwr ag AAA neu ADY neu anghenion sy'n dod i'r amlwg yn gallu cael gafael ar gymorth gan ysgolion prif ffrwd y Cyngor, ysgolion arbennig a gwasanaethau cynghori drwy gyfrwng y Gymraeg er mwyn sicrhau ein bod yn cydymffurfio â Deddf ADY 2018 ac yn sicrhau ein bod yn cynnig system ddwyieithog ar gyfer dysgwyr ADY. 

Bydd y Cyngor yn cymryd pob cam angenrheidiol i gydymffurfio â Deddf Anghenion Dysgu Ychwanegol a’r Tribiwnlys Addysg wrth ddarparu system ddwyieithog o ddarpariaeth ADY a bydd yn ymdrechu i ddarparu digon o ddarpariaeth AAA neu ADY i'r rhai sy'n ei ofyn drwy gyfrwng y Gymraeg ynghyd â gweithlu o faint a gallu digonol yn ystod oes Cynllun Strategol Y Gymraeg mewn Addysg hwn.

Mae gennym dargedau penodol:

• Cynyddu'r gallu i gefnogi disgyblion sy'n siarad Cymraeg o fewn Canolfannau Adnoddau Dysgu i sicrhau eu bod yn gallu trosglwyddo oddi wrth ac yn ôl i leoliadau cyfrwng Cymraeg drwy gael mwy o staff sy'n siarad Cymraeg yn y lleoliadau hyn.
• Cynyddu nifer y staff sy'n gallu gweithio drwy gyfrwng y Gymraeg i gefnogi ein disgyblion o 3 i 18 oed sy'n gweithio ar y cyd ag Iechyd a Gofal Cymdeithasol.
• Sicrhau bod darpariaeth ADY yn y sector cyfrwng Cymraeg yn cyfateb i'r angen sy'n dod i'r amlwg.
• Sicrhau bod darpariaeth cyfrwng Cymraeg effeithiol yn cael ei chynnal wrth i ddisgyblion bontio rhwng cyfnodau, yn enwedig rhwng cynradd ac uwchradd. Bydd hyn yn gofyn am drosolwg strategol o sgiliau ieithyddol y gweithlu yn y sector cynradd ac uwchradd.
• Sicrhau bod darpariaeth ac adnoddau'r cwricwlwm yn darparu'n effeithiol ar gyfer pobl ag ADY, gan roi ystyriaeth benodol i gydraddoldeb, gan sicrhau darpariaeth cyfrwng Cymraeg briodol a chyfatebol i'r hyn sy’n hygyrch i ddisgyblion prif ffrwd.

Sicrhau bod darpariaeth ar gael ar gyfer gohebiaeth, apeliadau, cyfarfodydd ac ati i'w cynnal drwy gyfrwng y Gymraeg os gofynnir amdanynt. Dylid ystyried sicrhau aelodaeth o'r holl baneli sy'n gysylltiedig ag ADY a'r gallu i ymgysylltu â rhieni drwy gyfrwng y Gymraeg.