Cynllunio ac Ecoleg

Profi systemau ymdreiddio a thrylifiad

Mae profion trylifiad bellach yn ofynnol yn unol â'r cyngor diweddaraf gan Cyfoeth Naturiol Cymru (CNC) (yn agor mewn tab newydd) ar gyfer ceisiadau cynllunio sy'n cynnig systemau trin carthion preifat sy'n gollwng (llai na dau fetr sgwâr y dydd) i gae draenio. Mae hyn er mwyn sicrhau y gall yr elifion gwastraff o'r system trin carthion preifat ymdreiddio i fatrics y pridd (i osgoi'r elifion rhag cronni mewn un man) a thrylifo ar gyfradd briodol i leihau'r risg o halogiad trwythiad y dŵr daear.

Isod, mae'r dull a argymhellir, fel yr amlinellir yn Canllawiau ar gyfer ceisiadau am drwydded amgylcheddol CNC (yn agor mewn tab newydd) (Rhan B6.5, Fersiwn 3, Mawrth 2017) i bennu gwerth trylifiad posibl y cae draenio (Vp). Cwblhewch y profion ar gyfer y systemau ymdreiddio a thrylifiad gan ddefnyddio'r canllawiau canlynol:

• Dylid osgoi cynnal y prawf hwn mewn amodau tywydd eithriadol fel sychder, rhew a glaw trwm.
• Cloddiwch o leiaf ddau dwll 300 mm sgwâr i ddyfnder o 300 mm islaw lefel arfaethedig gwaelod mewnol y bibell ymdreiddio a'u gosod yn gyfartal ar hyd llinell arfaethedig y system ddyfrhau o dan yr wyneb.
• Llenwch bob twll â dŵr i ddyfnder o 300 mm o leiaf a gadewch iddo dryddiferu dros nos.
• Drannoeth, llenwch bob twll â dŵr i ddyfnder o 300 mm o leiaf ac amserwch faint o eiliadau y mae'n ei gymryd i'r dŵr dryddiferu i ffwrdd o fod yn dri chwarter llawn i fod yn chwarter llawn (h.y. dyfnder o 150 mm).
• Rhannwch yr amser hwn â 150. Mae'r ateb hwn yn rhoi'r amser cyfartalog mewn eiliadau (Vp) sy'n ofynnol i'r dŵr ostwng 1 mm.
• Dylid cynnal y prawf o leiaf deirgwaith gydag o leiaf ddau dwll prawf. Dylid cymryd y ffigur cyfartalog o'r profion.

Dyma'r gwerth trylifiad Vp (mewn eiliadau)

• Gellir cyfrifo'r ffigur cyfartalog ar gyfer y gwerth trylifiad (Vp) drwy gyfansymio'r holl werthoedd a rhannu hyn â nifer y gwerthoedd a ddefnyddiwyd.
• Dim ond pan fydd profion trylifiad yn dynodi gwerthoedd cyfartalog Vp rhwng 15 a 100 a phan fydd yr asesiad cychwynnol o'r profion tyllau treial wedi bod yn ffafriol y dylid defnyddio'r gwarediadau o'r cae draenio.
• Mae'r isafswm gwerth o 15 yn sicrhau na all elifiant heb ei drin drylifo'n rhy gyflym i ddŵr daear.
• Pan fydd Vp uwchlaw'r terfyn o 100, nid yw'n debygol y ceir triniaeth effeithiol mewn cae draenio gan na fydd digon o amsugniad yn y lleoliad hwn a all arwain at garthion yn cronni ar yr wyneb.

Darparwch arwynebedd arwyneb eich system ymdreiddio. Ar gyfer safleoedd domestig, gellir cyfrifo arwynebedd llawr y cae draenio (A mewn metrau sgwâr) sy'n ofynnol o'r canlynol:

• A = p × Vp × 0.25 ar gyfer tanciau septig
• A = p × Vp × 0.20 ar gyfer gweithfeydd trin carthion pecynnol os mai p yw nifer y bobl a wasanaethir gan y tanc (dylai hwn fod yn uchafswm nifer y bobl a allai fyw yn y tŷ).

Vp yw'r gwerth trylifiad a ddisgrifir uchod. Os oes amheuaeth, gofynnwch i'ch cynghorydd proffesiynol neu swyddog rheoli adeiladu eich awdurdod lleol am gyngor.

Defnyddiwch y cyfrifiadau canlynol:

• Ar gyfer gwaith trin carthion:
• Vp (gwerth trylifiad) × P (nifer y trigolion) × 0.20 = arwynebedd arwyneb
• Ar gyfer tanc septig:
• Vp (gwerth trylifiad) × P (nifer y trigolion) × 0.25 = arwynebedd arwyneb