Cynnal yr Asesiad - Asesiad o Ddigonolrwydd Cyfleoedd Chwarae
Strategaeth Chwarae - Sir Benfro 2021-2024
Rhagair
'Mae gan bob plentyn yr hawl i chwarae'
Cymru yw'r wlad gyntaf i gyflwyno deddfwriaeth i gefnogi hawliau plant i chwarae drwy ei chanllawiau statudol, Cymru: Gwlad Gyfeillgar i Chwarae, a gyhoeddwyd ar 1 Gorffennaf 2014.
Beth yw chwarae?
Mae chwarae yn hawl plentyn ac mae wedi'i ymgorffori yng Nghonfensiwn y Cenhedloedd Unedig ar Hawliau'r Plentyn. Mae hyn yn golygu bod hawl gan bob plentyn sy'n byw yng Nghymru i 'gymryd rhan mewn gweithgareddau chwarae a hamdden' (Erthygl 31 - CCUHP). Diffiniad poblogaidd ‘chwarae’ o fewn y proffesiwn yw bod chwarae wedi’i ‘ddewis yn rhydd, wedi’i gyfarwyddo’n bersonol, ac yn ymddygiad cynhenid sy’n ennyn diddordeb y plentyn’ (Hughes a King 1982). Yr awgrym allweddol yw bod plant yn dewis Beth maen nhw ei wneud, Sut maen nhw’n ei wneud, a Pham maen nhw’n ei wneud.
Cyflwyniad
Yn Sir Benfro, deallwn fod gan Chwarae ran hynod bwysig yn natblygiad plentyn, nid yn unig i’w ddatblygiad corfforol, ond i’w datblygiad cymdeithasol a gwybyddol hefyd. Mae plant a phobl ifanc yn chwarae mewn sawl ffordd wahanol ac ar lawer o wahanol adegau a llefydd. I blant a phobl ifanc, mae chwarae yn llawer mwy na dim ond ‘gollwng stêm’; dyna beth maen nhw eisiau ei wneud yn eu hamser eu hunain, am eu rhesymau eu hunain. Trwy chwarae, mae plant a phobl ifanc yn gallu archwilio’r byd o’u cwmpas a dysgu cymryd cyfrifoldeb am eu dewisiadau eu hunain.
Rydym am annog chwarae lle bynnag y bo modd, drwy ddarparu cyfleoedd wedi’u cynllunio’n dda a gwerth uchel a fydd yn denu a dal dychymyg pob oed, gan roi’r cyfle i bawb chwarae mewn ffyrdd newydd, cyffrous a mwy creadigol.
Pam strategaeth chwarae?
Mae’r Strategaeth Chwarae yn allweddol o ran sicrhau mai Sir Benfro yw’r lle gorau i blant a phobl ifanc gael eu magu. Mae chwarae yn un o gynhwysion hanfodol plentyndod hapus ac iach.
Hoffem fod yn ymatebol i blant, pobl ifanc a theuluoedd yn ein sir, yn hytrach na chynllunio ardaloedd chwarae o amgylch gweithwyr proffesiynol.
Fel cyngor, mae angen i ni hefyd ystyried:
- pa mor rhyngweithiol y gallwn fod, o ran darpariaeth chwarae a hyrwyddo;
- os yw’r ddarpariaeth yn briodol;
- sut y gellir cynllunio’r ehangu yn iawn;
- sut y bydd gwaith cynnal a chadw'n cael ei ariannu; a
- gweithio gyda mwy o bartneriaid, fel nad y cyngor yn unig sy'n darparu cyllid ac adnoddau. (Er enghraifft, Cynghorau Tref a Chymuned, y Comisiwn Coedwigaeth, darparwyr gweithgareddau masnachol, ysgolion, grwpiau cymunedol, y sector gwirfoddol a'r GIG.)
Mae Strategaeth Chwarae:
- yn darparu fframwaith ar gyfer darpariaeth chwarae sydd wedi'i chynllunio ac sy’n briodol;
- yn rhoi sylfeini llawer gwell ar gyfer penderfynu ar y defnydd gorau o le a chyllid; ac
- yn helpu i sefydlu'r lefel gywir o gyfraniad sydd ei angen.
Mae'r strategaeth yn nodi mathau a maint y ddarpariaeth chwarae ledled Sir Benfro i ddarparu cyfleoedd hygyrch, cynhwysol a chwarae cyfartal.
Er mwyn galluogi cynllunio, datblygu a chyllid cynaliadwy hirdymor ar gyfer darpariaeth chwarae yn Sir Benfro, mae gan y strategaeth hon oes o dair blynedd rhwng 2021 a 2024