Strategaeth Gorfforaethol 2025-30

Cyllid yn y tymor

Cyflwynwyd Cynllun Ariannol Tymor Canolig drafft 2025-2026 i 2028-2029 i’r cabinet yn ei gyfarfod ar 10 Chwefror 2025.  Bydd y cyngor yn cytuno ar y cynllun terfynol ar gyfer 2025-2026 i 2028-2029 yn ei gyfarfod ar 20 Chwefror 2025.

Mae bwlch ariannu rhagamcanol o rhwng £66.5 miliwn (yr achos gorau) ac £80.8 miliwn (yr achos gwaethaf) ar gyfer 2025-2026 i 2028-2029 wedi’i asesu gan ystyried ailbrisio’r gyllideb sylfaenol, gan amcangyfrif newidiadau sylfaenol cyllid allanol cyfun a’r dreth gyngor yn y dyfodol, cyfraddau chwyddiant cyflog a chyfraddau chwyddiant eitemau heblaw cyflogau posibl, a galw posibl yn y dyfodol. At ddibenion yr adroddiad hwn dangosir y tybiaethau cyllidebol ‘mwyaf tebygol’ ar gyfer bwlch ariannu rhagamcanol o £73.6 miliwn dros dymor y Cynllun Ariannol Tymor Canolig. Mae’r tybiaethau a’r amcangyfrifon yn cael eu hadolygu a’u diwygio’n barhaus, felly bydd y bylchau ariannu rhagamcanol yn newid.

Bydd effaith uniongyrchol / cronnol y bwlch ariannu a ragwelir ar y cyngor a’i wasanaethau yn sylweddol, e.e. lefel neu ansawdd is o ddarpariaeth gwasanaeth neu ddarfodiad yn y sefyllfa waethaf), ond fel mewn blynyddoedd blaenorol, yr her allweddol fydd amddiffyn y gwasanaethau hynny sy’n effeithio ar y rhai mwyaf agored i niwed yn ein cymunedau.

Mae’r tabl canlynol yn crynhoi sut y bydd y senario cyllideb fwyaf tebygol o £73.6 miliwn yn digwydd dros y flwyddyn nesaf a’r tair blynedd wedi hynny. Bydd angen cyfuniad o arbedion cyllidebol, incwm ychwanegol o gynnydd yn y dreth gyngor ‘band D’, defnydd parhaus o bremiwm y dreth gyngor ar ail gartrefi neu’r defnydd posibl o gronfeydd wrth gefn i bontio’r bylchau ariannu rhagamcanol a nodwyd ar gyfer y Cynllun Ariannol Tymor Canolig.

 

Rhagdybiaethau Cyllidebol (y senario fwyaf tebygol) - Cyllidebau ysgolion unigol	2025-26 (£m)	2026-27 (£m)	2027-28 (£m)	2028-29 (£m)
Dyfarniad cyflog a phwysau yswiriant gwladol (baich ychwanegol)	3.4	0.0	0.0	0.0
Rhagdybiaeth dyfarniad cyflog %	3.0%	2.5%	2.5%	2.5%
Pwysau dyfarniadau cyflog	3.1	2.5	2.5	2.5
Chwyddiant di-dâl	0.4	0.3	0.4	0.4
Galw	0.4	0.2	0.2	0.3
Arall	1.3	1.5	1.4	1.1
Cyfanswm	8.6	4.5	4.5	4.3

 

Rhagdybiaethau Cyllidebol (y senario fwyaf tebygol) - Gofal cymdeithasol	2025-26 (£m)	2026-27 (£m)	2027-28 (£m)	2028-29 (£m)
Dyfarniad cyflog a phwysau yswiriant gwladol (baich ychwanegol)	0.8	0.0	0.0	0.0
Rhagdybiaeth dyfarniad cyflog %	3.0%	2.5%	2.5%	2.5%
Pwysau dyfarniadau cyflog	1.1	1.1	1.0	1.0
Baich yswiriant gwladol ychwanegol chwyddiant di-dâl	2.0	0.0	0.0	0.0
Chwyddiant di-dâl	4.3	3.4	3.6	3.9
Chwyddiant incwm	(1.2)	(0.7)	(0.8)	(0.8)
2024-25 ailsylfaenu galw	9.8	0.0	0.0	0.0
Galw	8.2	7.4	7.1	6.5
Arall	0.6	0.0	0.0	0.0
Cyfanswm	25.6	11.2	10.9	10.6

 

Rhagdybiaethau Cyllidebol (y senario fwyaf tebygol) - Gwasanaethau eraill	2025-26 (£m)	2026-27 (£m)	2027-28 (£m)	2028-29 (£m)
Dyfarniad cyflog a phwysau yswiriant gwladol (baich ychwanegol)	2.4	0.0	0.0	0.0
Rhagdybiaeth dyfarniad cyflog %	3.0%	2.5%	2.5%	2.5%
Pwysau dyfarniadau cyflog	1.7	2.3	2.2	2.0
Chwyddiant di-dâl	0.7	0.9	0.9	0.9
Chwyddiant incwm	(0.6)	(0.3)	(0.3)	(0.2)
2024-25 ailsylfaenu galw	0.4	0.0	0.0	0.0
Galw	0.1	0.0	0.0	0.0
Arall	1.4	0.0	0.0	0.0
Cyfanswm	6.1	0.0	0.0	0.0

 

Rhagdybiaethau Cyllidebol (y senario fwyaf tebygol) - Arall	2025-26 (£m)	2026-27 (£m)	2027-28 (£m)	2028-29 (£m)
Costau cyllido cyfalaf ac incwm buddsoddi	(0.3)	2.9	0.3	1.0
Ardoll Gwasanaeth Tân ac Achub Canolbarth a Gorllewin Cymru	0.5	0.2	0.2	0.2
Baich ychwanegol pensiwn athrawon	3.0	0.0	0.0	0.0
Baich ychwanegol yswiriant gwladol cyflogwyr	0.0	0.0	0.0	0.0
Cyfanswm	3.2	3.1	0.5	1.2

 

N/A	2025-26 (£m)	2026-27 (£m)	2027-28 (£m)	2028-29 (£m)
Cyfanswm mawr y pwysau ar wasanaeth	43.5	21.7	18.7	18.8

 

Tybiaethau cyllidol - Cyllid Allanol Cyfun	2025-26 (£m)	2026-27 (£m)	2027-28 (£m)	2028-29 (£m)
Addasiad i’r sylfaen yn sgil y Cyllid Allanol Cyfun (gan gynnwys trosglwyddiadau)	(6.1)	0.0	0.0	0.0
Cynnydd yn y Cyllid Allanol Cyfun % (mewn termau real)	3.5%	2.0%	2.0%	2.0%
Cynnydd yn y Cyllid Allanol Cyfun £	(8.0)	(4.7)	(4.8)	(4.8)
Cyfanswm y cynnydd yn y cyllid allanol cyfun (uwchlaw 2024-25)	(14.1)	(4.7)	(4.8)	(4.8)
Cynnydd yn y Cyllid Allanol Cyfun uchod 2024-25	N/A	N/A	N/A	N/A

 

Tybiaethau cyllidol	2025-26 (£m)	2026-27 (£m)	2027-28 (£m)	2028-29 (£m)
Cost gyflog uniongyrchol cyflogwyr yswiriant gwladol (tybir ei fod wedi'i ariannu'n llawn)	(4.9)	0.0	0.0	0.0
Llai Defnydd unwaith ac am byth o’r gronfa wrth gefn i ariannu cyllideb flwyddyn flaenorol*	1.5	1.3	0.0	0.0
Addasiad i sylfaen y dreth gyngor**	1.4	0.0	0.0	0.0
Cyfanswm	(2.0)	1.3	0.0	0.0

 

N/A	2025-26 (£m)	2026-27 (£m)	2027-28 (£m)	2028-29 (£m)
Bwlch ariannu rhagamcanol	27.4	18.3	13.9	14.0

 

Bwlch ariannu rhagamcanol cronnus: 72.6 (£m)