Trethi Busnes
Rhyddhad Ardrethi Manwerthu, Hamdden a Lletygarwch yng Nghymru 2024-25
Mae’r Cynllun Rhyddhad Ardrethi Manwerthu, Hamdden a Lletygarwch ar gael i fusnesau cymwys sy’n gweithredu yn y sectorau manwerthu, hamdden a lletygarwch. Nod y rhyddhad yw cefnogi'r sectorau hyn i wella eu siawns o adferiad o'r heriau economaidd sydd wedi effeithio arnynt yn y blynyddoedd diwethaf.
Bydd busnesau cymwys yn cael gostyngiad o 40% yn eu rhwymedigaeth net ar gyfer ardrethi annomestig yn 2024-25. Ni ddylai uchafswm gwerth arian parod y rhyddhad ardrethi a ganiateir, ar draws pob eiddo yng Nghymru a feddiannir gan yr un busnes, fod yn fwy na £110,000.
Bydd y rhyddhad yn cael ei ddarparu fel cymhorthdal trwy Gymorth Ariannol Lleiaf (MFA). Ni chaiff yr un busnes hawlio mwy na £315,000 mewn cyfanswm o Gymorth Ariannol Lleiaf dros dair blynedd (gan gynnwys 2024-25). Ni ddarparwyd cynlluniau Rhyddhad Ardrethi Manwerthu, Hamdden a Lletygarwch yng Nghymru cyn 2023-24 fel cymhorthdal ac ni ddylid eu cyfrif tuag at uchafswm y Cymorth Ariannol Lleiaf. Rhaid i werth gros y rhyddhad a hawlir gan yr un busnes, felly, beidio â bod yn fwy na £110,000 yng Nghymru ar gyfer 2024-25 (i gydymffurfio â thelerau’r cynllun hwn) neu £315,000 o 2022-23 i 2024-25 yn gynhwysol (i gydymffurfio â gofynion rheoli cymhorthdal). Rhaid i fusnesau sy’n hawlio’r rhyddhad ddatgan nad yw’r swm sy’n cael ei hawlio yn fwy na’r terfynau hynny, cyn y gellir dyfarnu’r rhyddhad.
Mae’n ofynnol i fusnesau ddatgan eu bod yn bodloni’r meini prawf cymhwysedd a nodi pa eiddo y maent yn ceisio hawlio rhyddhad ar eu cyfer. Lle mae 40% o atebolrwydd ar draws eiddo busnes yn fwy na £110,000 neu’r terfyn Cymorth Ariannol Lleiaf, mae’n ofynnol i fusnesau nodi pa eiddo yr hoffent i’r rhyddhad fod yn berthnasol iddynt. Gall busnesau ddewis pa eiddo y maent yn ceisio rhyddhad ar eu cyfer. Pan fo cyfanswm y rhyddhad a ganiateir ar gyfer eiddo eraill yn agos at yr uchafswm o £110,000 neu’r uchafswm Cymorth Ariannol Lleiaf, gellir caniatáu swm o ryddhad o lai na 40% ar gyfer eiddo cymwys pellach.
Rhaid cyflwyno ffurflen gais i bob awdurdod lleol y mae busnes yn ceisio gwneud cais am ryddhad ohono ar gyfer eiddo yn ardal yr awdurdod hwnnw. Rhaid i bob ffurflen gynnwys manylion yr holl eiddo ar draws Cymru y ceisir rhyddhad ar ei gyfer. Os na wneir cais, yna ni ellir dyfarnu rhyddhad.
Bydd unrhyw ymgais gan fusnes i hawlio rhyddhad o fwy na £110,000 yn fwriadol mewn perygl o gael y rhyddhad a roddwyd i’r busnes hwnnw o dan y cynllun gan unrhyw awdurdod lleol yng Nghymru wedi’i dynnu’n ôl. Bydd gwybodaeth am ryddhad a hawlir o dan y cynllun yn cael ei rhannu ag awdurdodau lleol eraill a Llywodraeth Cymru, gan alluogi unrhyw hawliadau cyfanredol dros £110,000 i gael eu nodi ac, os oes angen, gweithredu arnynt.